1517 – بیست و ششمین اجلاسیه انجمن حمل و نقل هوایی یاتا

انجمن بین‌المللی حمل‌ونقل هوایی

کوته‌نوشت	انجمن بین‌المللی حمل‌ونقل هوایی
بنیان‌گذاری	۱۹ آوریل ۱۹۴۵؛ ۷۶ سال پیش هاوانا، کوبا
گونه	مؤسسه تجاری بین‌المللی حمل ونقل هوایی
ستاد	مونترآل، کانادا
مختصات	۴۵٫۵۰۰۶°شمالی ۷۳٫۵۶۱۷°غربی
از اعضای	۲۹۰ شرکت از ۱۲۰ کشور
رئیس	تونی تایلر (مدیرعامل)
وبگاه	www.iata.org

انجمن بین‌المللی حمل‌ونقل هوایی، به‌اختصار؛ یاتا، سازمانی است فرامرزی، متشکل از شمار زیادی از خطوط هواپیمایی، که پس از جنگ جهانی دوم، در تاریخ ۱۹ آوریل ۱۹۴۵ در شهر هاوانا بنیان نهاده شد تا به حل پیش آمدهایی که بر اثر گسترش سریع حمل و نقل هوایی به وجود آمده بود، بپردازد.

انجمن بین‌المللی حمل‌ونقل هوایی جایگزین اتحادیه ترافیک هوایی گردید، که بعد از جنگ جهانی اول در سال ۱۹۱۹ در شهر لاهه جهت حمل و نقل هوایی منظم، بنیان‌گذاری گردیده بود.

یاتا در واقع مانند پارلمان و شخصیت جمعی بیش از ۱۱۰ شرکت هوایی و نمایندگان آن‌ها در سازمان‌های بین‌المللی می‌باشد. یاتا انجمنی است غیردولتی، فرامرزی، غیرانحصاری و غیرسیاسی، با هدفی معلوم و امکان عضویت دلخواه در آن. یاتا در اموری نظیر: استاندارد کردن قیمت‌ها، بلیت‌ها، بارنامه‌ها و… فعالیت دارد.

• توسعه و ترغیب حمل و نقل هوایی ایمن، مرتب و اقتصادی به نفع مردم دنیا، تشویق بازرگانی هوایی و مطالعه مسائل مربوط به آن.
• ایجاد وسیله و امکان همکاری میان شرکت‌های هوایی که به‌طور مستقیم یا غیر مستقیم دست اندر کار حمل و نقل هوایی بین‌المللی می‌باشند.
• همکاری با سازمان هواپیمایی کشوری بین‌المللی (ایکائو) و دیگر سازمان‌های بین‌المللی.

اعضای IATA شرکت‌های هواپیمایی هستند که دارای پروازهای منظم برنامه‌ای خارجی بوده و دولت آنها عضو ایکائو باشد که این اعضاء پس از عضویت به دو گروه اعضای فعال (ACTIVE MEMBER) و اعضای وابسته (Associate Member) تقسیم می‌شوند که هر دو گروه در جلسات یاتا شرکت می‌کنند ولی فقط اعضای فعال حق رأی دارند.

شرکت‌های هواپیمایی که عضو یاتا می‌شود، بعد از بازرسی ۵ روزه و تأیید لیست استانداردهای لازم شرکت، گواهینامه آیوسا اعطا می‌کنند. این گواهینامه ۲ سال اعتبار داشته و ۱۵۰ روز قبل از پایان اعتبار، برای تمدید دوباره بازرسی‌های لازمه انجام می‌شود.

• اتا (به انگلیسی: AATA) یا اتحادیه آمریکایی حمل و نقل هوایی (به انگلیسی: American Air Transport Association)
• ایتا (به انگلیسی: EATA) اتحادیه اروپایی حمل و نقل هوایی (به انگلیسی: European Air Transport Association)

این انجمن‌ها زیرمجموعه‌های قاره‌ای یاتا هستند و مقر آنها نیز در مقر اصلی یاتا، در شهر مونترال است.

یاتا برای انجام فعالیت‌های خود، بین کمیته‌های مختلف تقسیم کار نموده‌است، که این کمیته‌ها عبارتند از:

انجام امور مربوط به حسابداری و تسویه حساب بین شرکت‌های هوایی، در رابطه با تجارت فی‌مابین آنها را، عهده‌دار می‌باشد. همچنین مسائل شرکت‌های هوایی در رابطه با ارز و مبادله آن، مالیات و مطالبات، بیمه و آمار به این کمیته مربوط می‌شود.

همکاری شرکت‌های هوایی در زمینه‌های عملیاتی و فنی از طریقه کمیته فنی یاتا امکان‌پذیر می‌گردد. فعالیت فنی یاتا مبتنی بر تبادل اطلاعات و تجارب بین شرکت‌های هوایی می‌باشد.

کمیته حقوقی با موارد و مسائل حقوقی، که به نحوی به حمل و نقل بین‌المللی ارتباط پیدا می‌کند، سر و کار دارد.

همچنین تدوین نظریات شرکت‌های هوایی، در رابطه با مسائلی نظیر مسئولیت و تعهدات شرکت‌های هوایی، در قبال یکدیگر و مسافران، بخشی از وظایف این کمیته می‌باشد.

کمیته ترافیک، در بر گیرنده کلیه فعالیت‌های بازرگانی شرکت‌های هوایی می‌باشد. یاتا به عنوان یک انجمن خصوصاً مایل به تسهیل امور بین شرکت‌های هوایی، از جمله استاندارد کردن فرم‌ها، رویه‌ها و توافق‌های مربوط به هندلینگ می‌باشد.

از طرف دیگر یاتا به منزله آژانسی نیمه دولتی است، که بسیاری از دولت‌ها مسئولیت مذاکره قراردادهای بین‌المللی مربوط به نرخ و قیمت‌ها را به آن محول نموده‌اند، تا نهایتاً پس از تصویب دولت‌ها به مرحله اجرا درآید.

کمیته پزشکی متشکل از مشاورین و متخصصین در امر پزشکی ایرلاین می‌باشد. کار این کمیته، بررسی عوامل روان‌تنی می‌باشد، که ممکن است سلامت و ایمنی کارکنان پرواز و مسافرین را تحت تأثیر قرار دهد. این کمیته کانالی ارتباطی برای همکاری ایرلاین، با سازمان بهداشت جهانی می‌باشد.

مقر اصلی یاتا در مونترال، کانادا و مرکز کمیته مالی یاتا نیز در شهر ژنو سوئیس مستقر است. از قسمت‌های مهم این سازمان، اداره تسویه حساب یاتا (CLEARING HOUSE) است که شرکت‌های هواپیمایی درآمدهای حاصل از مسیرهای اینترلاین خود را از طریق آن تصفیه می‌کنند.

پیام محمدرضا شاه پهلوی در برگزاری بیست و ششمین نشست سالانه مجمع بین‌المللی حمل و نقل هوایی یاتا در تهران ۵ آبان ماه ۱۳۴۹

آقای رئیس، نمایندگان محترم، خانم‌ها و آقایان،

تشکیل بیست‌وششمین اجتماع عمومی سالانه مجمع بین‌المللی حمل و نقل هوایی را که نمایندگان بیش از ۸۰ کشور جهان در آن شرکت دارند، با کمال خوشوقتی به نام خود و از جانب ملت ایران به همه شما شادباش می‌گویم.

لازم به تذکر نیست که ظهور عامل تازه‌ای به نام صنعت حمل و نقل هوایی بازرگانی در عصر ما تا چه حد در تحولات کلی جامعه انسانی امروز، از جهات مختلف سیاسی، اجتماعی و اقتصادی اثر بخشیده است، زیرا با پیدایش این عامل تازه در صحنه روابط بین‌المللی، وضع و تناسب عناصری که در طول قرن‌های متمادی تعادل قدیمی اجتماع بشری بر آن تکیه داشت، دگرگون شده است. تا عصر حاضر اساس این وضع وجود فواصل جغرافیایی و نقش جداکننده موانع طبیعی از قبیل کوه‌ها و دریاها و صحراها و جنگل‌ها و غیره بود که طبعاً جوامع مختلف بشری را نه تنها از لحاظ مرزهای سیاسی و جغرافیایی کشورها، بلکه از نظر طرز فکر و روحیه و راه و رسم زندگی از یکدیگر جدا نگاه می‌داشت و همین جدایی‌ها که خواه‌ناخواه کوتاه‌بینی‌ها و خودخواهی‌ها و تعصبات گوناگون به دنبال داشت، مایه بروز بسیاری از برخوردها و اصطکاک‌هایی می‌شد که تاریخ گذشته آکنده از آنها است، ولی با دخالت وسیع حمل و نقل هوایی در زندگی روزمره مردم جهان این فواصل و موانع جغرافیایی عملاً از میان برداشته شده و از نظر ارتباطی، هر نقطه‌ای از نقاط گیتی به آسانی در دسترس عموم افراد قرار گرفته است.

نتیجه منطقی این وضع تازه این است که افراد هر یک از جوامع جهان امکان یافتند که به آسانی با مردم جوامع دیگر و با طرز زندگی و تفکر و خصایص آنها آشنا شوند و این آشنایی خودبه‌خود یک نوع تفاهم و نزدیکی و همبستگی بین آنها به وجود آورد که تقویت روزافزون آن یکی از شرایط ایجاد جامعه آینده بشری بر اساس جهانی خواهد بود. بدین ترتیب شاید بی آنکه خود شما نمایندگان شبکه عظیم حمل و نقل هوایی جهان اختصاصاً بدین جنبه از نتایج کار خویش توجه داشته باشید، کارشناسان فنی و خلبانان و میهمانداران شما و صدهاهزار افراد دیگری که در گوشه و کنار جهان در صنعت حمل و نقل هوایی انجام وظیفه می‌کنند، از عوامل مؤثر بنیان‌گذاری آینده‌ای به شمار می‌روند که یکی از اصول عمده آن آشنایی روزافزون مردم جهان با یکدیگر و تفاهم بیشتر آنان در درک مسائل بشری است.

توسعه فوق‌العاده دامنه عمل هواپیمایی بازرگانی در سال‌های اخیر که کمتر نظیری برای آن در سایر رشته‌های صنعت و اقتصاد جهانی می‌توان یافت، بهترین نماینده این حقیقت است که امروزه حمل و نقل هوایی به صورت یک عامل اصلی و تفکیک‌ناپذیر تمدن بشری درآمده است. برای احساس این واقعیت شاید کافی باشد در نظر بگیریم که تنها در طول ده سال اخیر تعداد مسافرین سازمان‌های هواپیمایی عضو «یاتا» از ۲۰میلیون نفر به ۶۵میلیون نفر، طول پروازها از یک‌میلیارد کیلومتر به ۲میلیارد و ۳۰۰میلیون کیلومتر، تعداد ساعات پرواز از دومیلیون‌وهفتصدهزار ساعت به سه‌میلیون‌وهفتصدهزار ساعت، و رقم کارکرد از کمتر از ۵میلیارد دلار به قریب ۱۶میلیارد دلار افزایش یافته‌است. مسلم است که این آهنگ افزایش در سال‌های آینده با احتیاج و علاقه روزافزون مردم جهان به مسافرت‌های هوایی و با پیشرفت‌های فوق‌العاده‌ای که پیوسته در ساختمان هواپیماهای جدید از نظر کمیّت و کیفیت حاصل می‌شود، همچنان ادامه خواهد یافت.

خانم‌ها و آقایان،

اجتماع امروز شما هنگامی انجام می‌گیرد که صنعت هواپیمایی در آستانه یک عصر تازه و هیجان‌انگیز، یعنی عصر هواپیماهای مافوق سرعت صوت و حمل و نقل‌های عظیم هوایی است. آرزوی من این است که این اجتماع در عین حال ضامن تأمین نقش بزرگتری از جانب شما در توسعه صلح و تفاهم بین‌المللی باشد، زیرا اجتماع و همکاری شما سرمشقی جالب از کوششی است که می‌تواند در دنیای آشفته ما در راه خدمت به مصالح جامعه بشری، از راه همکاری مؤثر بین‌المللی به کار رود و امیدوارم مذاکرات و تبادل نظرهای شما در این راه به نحو اکمل مورد استفاده قرار گیرد.

توفیق شما را در نیل بدین هدف عالی آرزومندم.