مقالات

معرفی تاریخچه تمبر

چنين به نظر می رسد كه حتی از آغاز تشكيل اولين اجتماعات بشری، اشكالی از ارتباط ميان افراد قبيله و بعدها با ساير قبايل و اقوام معمول بوده است. استفاده از دود و انعكاس نور آفتاب به وسيله آينه كه هنوز ميان اقوام نيمه متمدن وجود دارد، بقايايی از اين نوع ارتباط های ابتدايی بشر است.

پس از اختراع خط ارسال نامه و ساير مرسلات از محلی به محل ديگر ضرورت يافته كه شايد به وسيله پيك های داوطلب، كبوتر نامه بر و يا مسافرين صورت می گرفته است. در كشور ما ايران چه بسا بسيارند مردم روستاها كه در حال حاضر هم بر پايه سنت های ابتدايی جامعه خويش نامه های خود را به مسافرين آشنا و مورد اعتماد می دهند.

هردودت مورخ يونانی ارسال سيستماتيك مرسلات و اختراع پست را با كاركرد امروزی خود در ايران عهد هخامنشی ديده است. او می نويسد: «مخترع پست و چاپار ايرانيان عهد هخامنشی مي باشند. در هر منزل اسب های تندرو تدارك شده و سواركاران ماهر، نامه های دولتی را از مركز تا نزديكترين چاپارخانه برده و به چاپاری كه حاضر و آماده ايستاده بود ميرسانيد و او در دم حركت كرده، نامه را با چابك سوار بعدی ميرساند و به همين ترتيب دست به دست می شد تا به مقصد می رسيد ….

چاپارها شب و روز در حركت بودند و نامه ها و فرامين شاهی را در كمترين مدت به دورترين ايالات ابلاغ مي كردند. هيچ انسانی به سرعت قاصدهای پارسی نمی تواند حركت كند. نه برف نه گرماي طاقت فرسا، نه باران و نه تاريكي شب هيچكدام پيك هاي سريع پارسي را از انجام وظيفه خود باز نمي داشت.»

فاصله اي را كه كاروان ها و مسافرين در مدت يك ماه مي پيمودند پيك هاي پارسي در كمتر از دو روز طي مي كردند.

گرچه هر نامه اي مهر ميخورد ولي از تمبر خبري نبود. بعدها صورت هايي از تكه كاغذهاي چاپي به كار گرفته شد ولي آنها تمبر نبودند. اولين تمبر را به اين صورتي كه امروزه به آن تمبر مي گويند و يك طرف آن چسب و طرف ديگر رقم قيمت را با خود دارد به پيشنهاد (سر رولاندهيل)[1] انگليسي به سال 1840 ميلادي برابر 1219 هجري شمسي در روز اول ماه مه به نام پني سياه[2] در انگلستان منتشر شد. ش1 و در ماه اوت همان سال دوپني اين تمبر به رنگ آبي منتشر گرديد.

چنانكه ملاحظه مي شود اين تمبر فاقد اسم كشور انگليس بود و تنها با نقش سرويكتوريا ملكه انگليس تهيه گرديد. انگليسيها هنوز هم بر همان منوال تمبرها را بدون نام كشور انگليس منتشر مي كنند و گاه نوشتن كلمه پست با رقم قيمت و تصوير شاه يا ملكه را كافي مي دانند.

يك پني سياه و دوپني آبي نزديك به شصت سال در انگليس مورد استفاده قرار گرفت.

در ايران هياتي به سال 1244 شمسي براي چاپ تمبر عازم فرانسه شد در پاريس شخصي به نام آلربت بار [3] با وزارت پست فرانسه و هيات ايراني به مذاكره و مشورت پرداخت و كليشه ها را با خود به ايران آوردند و در سال 1247 شمسي يعني بيست و هشت سال پس از انتشار اولين تمبر جهان (پني سياه) اولين تمبر پست ايران از روي همان نمونه هاي كليشه بار تهيه و در چهار قطعه يك، دو، چهار و هشت شاهي مورد استفاده پستي قرار گرفت. اين تمبرها بدون دندانه و با نقش شير و خورشيد بوده و معروف به تمبرهاي باقري است.ش2

بد نيست بدانيد كه بعد از انگليس به سال 1843 برزيل و سال 1844 سوئيس و سپس ساير كشورهاي جهان يكي پس از ديگري اقدام به چاپ و انتشار تمبر كردند، از آنجمله:

اسپانيا 1229 شمسي

دانمارك 1235 شمسي

شوروي 1236 شمسي

ايتاليا 1237 شمسي

يونان 1245 شمسي

مصر 1245 شمسي

ژاپن 1250 شمسي

آلمان متحد 1251 شمسي

چين 1257 شمسي

عربستان سعودي 1295 شمسي

هند  1326 شمسي

[1] Sir Rowland Hill

[2] Penny black

[3] Albert Barre

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *